Introductie
Op 1 augustus 2024 hebben we alle grondstoffen gebruikt die we in 2024 kunnen opwekken. Elk jaar heeft de aarde een bepaalde hoeveelheid grondstoffen die ‘we’ mogen gebruiken zonder dat het een heel negatieve impact heeft. Die limiet hebben we nu bereikt: het is Earth Overshoot Day. De rest van 2024 leven op de zogeheten reserves. Het is belangrijk om onze grondstoffen te kunnen blijven waarborgen. Een actie die we hierin kunnen doen is om duurzamer te leven, met name op het gebied van vervoersmiddelen. Een fantastische manier om duurzamer te leven is door meer gebruik te maken van het stalen ros; de fiets!
De fiets is een van de meest duurzame vervoermiddelen die er bestaat. Het is niet alleen milieuvriendelijk, maar het is ook een efficiënte manier om je te verplaatsen. De laatste jaren zien we echter steeds meer innovaties op het gebied van fietsen en circulariteit. Dit betekent dat er steeds meer aandacht wordt besteed aan het ontwerpen en produceren van fietsen op een duurzame en circulaire manier. In deze context verwijst circulariteit naar het maximaliseren van de waarde van producten en materialen door ze te hergebruiken en te recyclen, in plaats van ze als afval te beschouwen. In deze tijd waarin duurzaamheid en circulariteit steeds belangrijker worden, is het interessant om te zien hoe deze ontwikkelingen zich ontvouwen en welke voordelen ze kunnen bieden voor zowel de consument als de planeet.
Waarom fietsen goed is voor het milieu
Door vaker de fiets te pakken en de auto te laten staan, stoten we veel minder CO2 uit en helpen we het klimaat. Wanneer we kijken naar de CO2 uitstoot zien we het volgende. De gemiddelde CO2-uitstoot van één kilometer rijden met een normale auto is 0,22 kg. Met een elektrische fiets die met grijze stroom wordt opgeladen is dat 0,007 kg, dit is maar liefst 97 procent lager. Wanneer iemand op een reguliere fiets fietst, is de uitstoot helemaal 0. Door vaker de fiets te pakken i.p.v. de auto dragen we dus substantieel bij aan het verminderen van de CO2 uitstoot (Natuur & Milieu, 2023).
Om dit op een interessante manier weer te geven heeft Milieu Centraal bijgaande grafiek gemaakt. Hierin is de uitstoot weergegeven als je 4 kilometer naar je werk fietst of rijdt (uitgaande van vier dagen reizen per jaar). De fiets kan dus echt gigantisch veel bijdragen aan het halen van de CO2 doelstellingen (Milieu Centraal, 2023).
Uitvindingen gericht op circulariteit en de fiets
Zoals hierboven beschreven is de fiets een fantastische (klimaatbewuste) manier om van A-naar-B te gaan, maar zelfs dit milieuvriendelijke vervoersmiddel kan nog milieuvriendelijker. Er zijn verschillende innovaties gedaan op het gebied van de fiets. Een aantal wordt hieronder beschreven:
1. Circulair fietspad – The Plastic Road
De PlasticRoad bestaat uit een prefab, modulaire en holle wegconstructie op basis van gerecycled plastic. De PlasticRoad heeft een significant lagere CO2-footprint mede dankzij de langere levensduur en de daling van transportbewegingen ten opzichte van traditionele wegconstructies. In september 2018 is de eerste pilot gelanceerd in Zwolle. Het eerste PlasticRoad-fietspad is 30 meter lang en ligt aan de Deventerstraatweg tussen de kruising met de Lindestraat en de Verenigingstraat. De 30 meter plastic fietspad bevat evenveel gerecycled plastic als 218.000 plastic bekertjes of 500.000 plastic flesdoppen. (KWS, 2023).
2. Swapfiets
Swapfiets is ‘s werelds eerste ‘bike as a service’ bedrijf met een circulair businessmodel. Opgericht in 2014 in Nederland, groeide de scale-up snel uit tot een van de meest toonaangevende leveranciers van micromobiliteit in Europa, met inmiddels meer dan 280.000 leden in Nederland, Duitsland, België, Denemarken, Frankrijk, Spanje en het Verenigd Koninkrijk. Swapfiets streeft naar meer leefbare Europese steden, een 100% circulaire productlijn en wil in 2025 klimaatneutraal zijn. Door volledig te focussen op het repareren, hergebruiken, opknappen en recyclen van fietsonderdelen, laat Swapfiets zien dat ook fietsen meer circulair en duurzamer kunnen worden. Zo is de Deluxe 7, op dit moment de populairste Swapfiets in Europa, inmiddels al voor 88% circulair (Swapfiets, 2021).
3. Roetz-bikes
Roetz-bikes wil het eerste fietsmerk zijn met een 100% circulaire fiets dat de waarde van grondstoffen respecteert en op een sociale manier gemaakt wordt. Een van de manieren hoe ze dit willen bewerkstelligen is door te focussen op reparatie. Wanneer onderdelen aan vervanging toe zijn, garandeert Roetz de reparatie. Dankzij het service-model houdt Roetz alle onderdelen in beheer. Het monitoringssysteem signaleert vroegtijdig reparatiebehoeften, waardoor Roetz de levensduur van materialen kan verlengen. Kapotte onderdelen worden gerepareerd of vervangen en gaan indien nodig mee terug naar de fabriek van Roetz om klaargestoomd te worden voor een volgend leven (Change.inc, 2022).
4. Hive & Dive
In Overijssel is de eerste ontwikkelde solar-fietsenstalling officieel in gebruik genomen bij bouwbedrijf Nijhuis in Rijssen. Op deze plek kunnen gebruikers hun e-bike, e-scooter of e-step opladen. De Hive ’n Drive is een fietsenstalling die aangedreven wordt door zonnepanelen. Gebruikers zetten hun voertuig neer, pakken de oplader voor hun merk (alle grote merken kunnen erop worden aangesloten) en laden de accu op. Bij genoeg licht komt de energie uit de zonnepanelen. Zo niet, dan uit de gewonnen energie die in batterijen wordt opgeslagen (Nieuwe Energie Overijssel, 2022) . Alle materialen zijn recyclebaar. Daarnaast is de fietsenstalling bestand tegen vandalisme en extreme weersomstandigheden en is het systeem in diverse opstellingen op te bouwen.
Wat kun jij doen?
Er zijn al verschillende partijen bezig met uitvindingen gericht op de circulariteit van de fiets! Zij zijn bewust bezig om de waarde van grondstoffen te respecteren en niet meer te gebruiken dan nodig. Zo stellen ze mogelijk in de toekomst Earth Overshoot Day uit. In deze fietsfile hebben we er maar een paar toegelicht. Van zowel de fiets zelf tot het fietspad en de fietsenstalling. We hopen hiermee partijen in Overijssel te stimuleren om circulair naar fietsinnovaties en mobiliteitsbeleid te kijken!
Bron: Milieu Centraal
Bronnen
