Het idee om alle recreatieve routes in Twente vanuit een centraal punt te reguleren ontstond rond 2010. En nu, zo’n 11 jaar later, ligt er een professioneel on- en offline routenetwerk van maar liefst 11.000 kilometer.
Bij elke route, of beter: bij elk vertrekpunt, staat een informatiepaneel. Op basis daarvan kies je je route en krijg je alvast een indruk van de specifieke natuur. Route gekozen? Dan hoef je alleen nog maar de bescheiden, eenduidige bordjes te volgen.
Dat klinkt simpel. ‘Maar het geheim erachter’, vertelt Han van den Heuvel, regisseur Routenetwerken voor zowel Recreatieschap Twente als Coöperatie Centroide, is een behoorlijk complexe database waaraan onder meer een internetportal, een app en een routeplanner gekoppeld zijn.’ Het grote voordeel? Iedere recreant weet precies waar hij aan toe is. De informatie over de route en de omgeving is niet alleen fysiek herkenbaar maar ook online toegankelijk en altijd up-to -date. Om die belofte waar te maken zijn er maar liefst 300 vrijwilligers ‘en route’,’ vertelt Han. En nee…, aanmelden is gelukkig niet nodig. Er is zelfs al een wachtlijst.
Het oorspronkelijke (fietsknooppunten) systeem is door een Belgische ingenieur ontwikkeld. ‘Twente was een van de eersten om een dergelijk systeem in Nederland in te voeren.’ Al snel volgde het wandel-, het paardrijd-, mountainbike- en autonetwerksysteem. Nog altijd uniek in Nederland is dat het Recreatieschap Twente de routes in eigendom heeft. ‘Dat klinkt misschien vreemd maar voorheen was het eigendom – net als in de rest van Nederland – versnipperd onder kleine particuliere, vaak niet professionele partijen. Nu, onder de vlag van Recreatieschap Twente, is de last van aansprakelijkheid beter te managen en ben je veel slagvaardiger.’
Of dat nodig is? ‘Jazeker’ vertelt Han: ‘Er is bijvoorbeeld al jaren een groot spanningsveld tussen recreatie en natuurbeheer. Als we niets doen wordt dat steeds groter.’ De overlast van mountainbikers is daar een goed voorbeeld van. ‘Landgoedbeheerders en boseigenaren ageren fel tegen onze mountainbikeroutes (totaal zo’n 1.000 km). Dat gaat best ver. Soms tot aan juridische procedures en dwangsommen toe.’
‘Natuurlijk herkennen we de overlast die wordt ervaren. Maar juist vanuit die gedachte rollen we ons MTB-netwerk uit. Dat fungeert regulerend: dat betekent dat we rekening houden met kwetsbare natuurgebieden en met eco-passages. Dat we wegblijven van de wandel- en gewone fietsroutes. Het probleem wordt pas echt groot als we het MTB-netwerk opheffen. Dan gaan mensen wildrijden in gebieden waar je het niet wilt. Waar je geen sturing kunt geven. Om uit deze impasse te komen heb ik een protocol voorgelegd bij de provincie waar ook juristen en ecologen naar kijken. Ik hoop dat dat een nieuw beginpunt vormt. Maar het neemt niet weg dat het een groot dilemma is.’
De afgelopen jaren is er een boel werk verzet. Zit de klus er nu op? ‘Nee’, lacht Han. ‘Een routenetwerk is nooit klaar. Het moet beheerd en onderhouden worden. En er moet doorontwikkeld worden. Nu de techniek staat, focussen we ons op de beleving onderweg. Om toeristen en recreanten – als ze dat willen – nog bewuster te maken van het landschap en de omgeving.’
Betekent dat nog meer borden en panelen in het landschap? ‘Helaas, ontkom je niet aan een paneel bij het vertrekpunt. Maar door het centraliseren zijn veel borden gelukkig overbodig geworden en inmiddels opgeruimd. Zo voorkomen we een hoop ‘spam’ in de natuur. Toch zie je – daar waar geldpotjes zijn – steeds weer nieuwe paneeltjes of QR-codes in het landschap opduiken. Jammer. Ook dat onderdeel vraagt continu om onze aandacht!’
