In gesprek met politieman Jeroen van Batenburg over fiets en veiligheid

‘Aantal ernstig letsel gevallen halveert door helmplicht e-bikers, wielrenners en mountainbikers’

De verkeersdroom van politieman Jeroen van Batenburg is duidelijk: het aantal files én het aantal doden en gewonden in het verkeer tot de helft terugdringen. Volgens de fietsambassadeur van het oostelijke korps kan de fiets daarbij een belangrijke rol spelen. Verbeterpunten zijn er volop. “De infrastructuur is nog niet overal op orde en een helmplicht voor e-bikers, wielrenners en mountainbikers scheelt al heel veel letsel”, zegt Van Batenburg.

Als fietsambassadeur maakt hij collega’s warm voor het woon-werkverkeer op de fiets. En dat lukt heel aardig. De politie stimuleert fietsen op allerlei manieren. Van een fietsreparatiezuil tot een fietstraining van Henk Lubberding. Ook komt regelmatig een mobiele fietsenmaker langs op het bureau om kosteloos kleine reparaties uit te voeren. “We proberen onze collega’s zoveel mogelijk te prikkelen om te gaan fietsen. Als vanzelfsprekend kiezen voor de auto past niet meer in deze tijd, vind ik”, zegt Van Batenburg.

Rekentool
De fietsambassadeur laat vaak een rekentool van de provincie zien. Die berekent precies wat je bespaart als je de fiets pakt. “Voor mensen die 14 kilometer van hun werk wonen, loopt dat al snel op tot 16 euro per dag. En dan heb ik het nog iets over de voordelen voor het milieu en voor je eigen gezondheid. Collega’s die de stap maken zijn heel enthousiast. Ze maken tijdens de fietstochtjes hun hoofd leeg.”

Politie te fiets
Van Batenburg was ook nauw betrokken bij een fietstestproject. “Onze organisatie is een van de grootste werkgevers van Nederland. We kregen van de overheid een bedrag waarmee we onze CO2-uitstoot omlaag moesten brengen. Daarvan organiseerden we onder meer een fietstestweek. Collega’s probeerden onder meer E-bikes en speed pedelecs uit. Ook weer met succes: in de praktijk blijkt de fiets een prima vervoersmiddel om je in mensenmassa’s te bewegen. We maken dus ook tijdens het werk steeds meer gebruik van de fiets.”

Onveilige situaties
En dan valt het agenten ongetwijfeld op dat de verkeerssituatie niet overal even veilig is. Van Batenburg weet dat ook uit eigen ervaring. “Automobilisten zijn nog steeds niet gewend aan de hogere snelheid van elektrische fietsen. Alleen dat levert al veel ongevallen op. In veel gevallen zou letsel zijn voorkomen door het dragen van een helm. Persoonlijk zou ik het een goede zaak vinden als die verplicht wordt op de elektrische fiets, racefiets en mountainbike. Dat scheelt echt heel veel letselgevallen.”

Infrastructurele verbeteringen
Verder ziet Van Batenburg veel potentiële infrastructurele verbeteringen. Hij benoemt de bekende fietssnelweg F35 in Twente waarop hij zelf dagelijks fietst. “Voor automobilisten is het zicht niet overal optimaal. Op de meeste kruisingen hebben fietsers voorrang, maar er zijn ook uitzonderingen. Dat zorgt voor onduidelijkheid. In gesprekken met de wegbeheerders kaart ik dat soort situaties aan. Ook het onderhoud van fietspaden kan beter. Vorstschade of andere onvolkomenheden moet je zo snel mogelijk aanpakken en dat gebeurt voor mijn gevoel niet altijd. Zelf geef ik onveilige situaties, via een app, altijd door aan de wegbeheerder.”

Gedragsverandering
Gedragsverandering draagt misschien nog wel het meeste bij aan de veiligheid. Ook daarbij speelt de politie een rol. “De drie belangrijkste zaken waarop we handhaven zijn fietsverlichting, bromfietscontroles (rollentestbank) en gebruik van de telefoon tijdens het fietsen. We doen tegenwoordig alles op die smartphone en dat leidt tot veel gevaarlijke situaties. Verder zou het goed zijn als gebruikers van speed pedelecs een cursus volgen. Binnen ons korps doen we dat ook. Dat je zo’n fiets leert beheersen, zien we als een vorm van goed werkgeverschap. Vergeet niet: een cursus of faciliteiten voor fietsers kost misschien geld, maar de gevolgen van een ongeval en parkeerkosten auto’s zijn veel duurder.”

Foto: Gijs Versteeg