In de wereld van mobiliteit duiken er steeds vaker kleurrijke deelfietsen op, die steden en dorpen veroveren met hun eenvoudige concept: een fiets delen met anderen. Deze deelfietsen brengen zowel voordelen als nadelen met zich mee, en laten ons nadenken over de toekomst van vervoer.
Voor- en nadelen deelfietsen
Een voordel van het gebruik van deelfietsen is dat het een flexibele en duurzame mobiliteitsoplossing biedt. Met de toenemende drukte op de wegen en het groeiende bewustzijn van milieuproblemen, zijn deelfietsen een verfrissende optie. Ze verminderen de afhankelijkheid van auto’s en verminderen daarmee de verkeerscongestie en de uitstoot van schadelijke stoffen. Bovendien dragen ze bij aan een gezondere levensstijl, aangezien fietsen een vorm van lichaamsbeweging is, die het hart en de geest stimuleert. Deelfietsen zijn vooral handig voor korte afstanden, zoals het laatste stukje van huis naar kantoor, waardoor ze een betrouwbaar alternatief zijn voor het openbaar vervoer. Maar – zoals bij elk concept – zijn er ook nadelen, die niet over het hoofd mogen worden gezien. Een van de uitdagingen is de beschikbaarheid en toegankelijkheid van deelfietsen. Het kan voorkomen dat er op een bepaald moment geen deelfiets in de buurt is, vooral op drukke tijdstippen of in dunbevolkte gebieden. Bovendien is het delen van fietsen niet altijd vrij van zorgen. Het risico op diefstal, beschadiging of slecht onderhoud van de fietsen kan frustraties veroorzaken bij zowel aanbieders als gebruikers. Daarom is het essentieel dat er goede samenwerking en regelgeving is tussen deelfietsaanbieders en overheden om deze problemen aan te pakken.
Deelfietsen hebben potentie: groener, gezonder en levendiger
De deelfietsenwereld staat echter niet stil en er wordt voortdurend gewerkt aan verbeteringen. Technologische innovaties, zoals slimme sloten en geavanceerde mobiliteitsplatforms, maken het delen van fietsen steeds gebruiksvriendelijker en efficiënter. Het aantal deelfietsen neemt toe en er zijn zelfs plannen om deelfietsen te integreren met andere vervoerswijzen, zoals het openbaar vervoer, waardoor ‘naadloos’ reizen mogelijk worden. De toekomst van deelfietsen ziet er veelbelovend uit, met verwachte ontwikkelingen zoals uitbreiding van het aanbod, verbeterde connectiviteit en duurzaamheidsinitiatieven. Deze ontwikkelingen zullen bijdragen aan een nog grotere acceptatie en integratie van deelfietsen in ons dagelijks leven. Of je nu geniet van het gemak en de vrijheid van deelfietsen of nog aarzelt om de sprong te wagen. Eén ding is zeker: deelfietsen hebben de potentie om onze steden groener, gezonder en levendiger te maken.
Bijna 40 miljoen deelfietsen wereldwijd
Deelfietsen zijn een snelgroeiend fenomeen. Wereldwijd zullen er in de nabije toekomst bijna 40 miljoen deelfietsen rondrijden, voorspellen mobiliteitsdeskundigen. De markt van het ‘fietsdelen’ profiteert van het stijgende milieubewustzijn en de opgekomen deeltrend. Wij zijn steeds meer bereid te betalen voor mobiliteit, in plaats van voor het bezit ervan (Gaiyo, 2021).
Ins & Outs gebruik deelfiets
In 2021 voerde het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid een onderzoek uit naar deelvervoer in Nederland (Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid, 2021). Uit dit onderzoek bleek dat er in 2020 in Nederland 27.500 deelfietsen waren, waarvan 75% bestond uit OV-fietsen. De overige 25% werd aangeboden door verschillende aanbieders, waarvan de markt naar verwachting is gegroeid sinds de helmplicht voor deelscooters is ingevoerd. Wanneer we kijken naar het gebruik van deelfietsen zien we dat ongeveer 10% van de Nederlandse bevolking in een jaar gebruik heeft gemaakt van een deelfiets. Ongeveer 2% gebruikt de deelfiets regelmatig. Het totaal aantal in de fietsbewegingen is 0,2 tot 0,3%. Het gaat om 0,6 tot 0,7 deelfietsritten per inwoner per jaar. Opvallend is dat de Coronapandemie er voor heeft gezorgd dat er minder gebruik gemaakt wordt van deelfietsen, omdat mensen minder vaak met het OV gingen en dus de fiets minder nodig hadden (Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid, 2021). De gemiddelde afstand van deelfietsverplaatsingen (exclusief OV-fiets) is 2,1 km, waarbij 50% van de verplaatsingen korter is dan 1,6 km. Dit is aanzienlijk korter dan de gemiddelde en mediane afstand van de privéfietsverplaatsingen, die respectievelijk 3,2 km en 2 km bedragen (Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid, 2021). De deelfiets wordt vaak gebruikt als subsitituut voor het lopen en is vaak ‘voor de laatste kilometers’.
Wie is de gebruiker van de deelfiets?
De gebruiker van de deelfiets woont met name in de zeer sterk stedelijke gebieden en is veelal tussen de 31 en 50 jaar oud, een derde deel van deze doelgroep is jonger dan 30 jaar. Vooral jonge mensen, mannen en hoogopgeleiden maken gebruik van de deelfiets. Bij het gebruik van de OV-fiets is er meer variatie in leeftijden en is er geen genderverschil (Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid, 2021).
Deelfiets ‘Pak ‘m’ in Weerribben-Wieden: gemeentelijke primeur in Nederland
Sinds 1 augustus 2022 heeft Weerribben-Wieden regio ‘Deel e-bikes’. De gemeente Steenwijkerland plaatste 7 e-bike hubs (dit zijn opstappunten) met in totaal 52 fietsen. Via deze hubs in Giethoorn, Steenwijk, Oldemarkt, Ossenzijl, Belt-Schutsloot, Wanneperveen & Blokzijl kan Nationaal Park Weerribben-Wieden en de omliggende regio (zoals Drenthe, Weststellingwerf en de Noordoostpolder) ontdekt worden. De hubs met deelfietsen zijn een primeur voor Steenwijkerland én voor een natuurgebied. Niet eerder startte een gemeente in Nederland een project rond deelmobiliteit in een Nationaal Park (Gemeente Steenwijkerland, 2022).
Ook interesse in een ‘Deelfietsproject’?
Deelfietsen worden populairder en de verwachting is dat dit flink gaat stijgen, met name in steden. Op dit moment zijn er nog steden waar men niet gebruik kan maken van de deelfiets, waardoor mensen geneigd zijn om misschien eerder de auto te pakken. Het is dan ook belangrijk om bedrijven die dit aanbieden daar te verwelkomen. In de meer rurale gebieden kan een deelfiets ook aantrekkelijk zijn. zo laat het deelfietsproject in Weerribben-Wieden zien. Heeft jouw regio interesse in een deelfietsproject? Neem dan contact op met de adviseurs van 365 dagen fietsen in Overijssel om je te laten verbinden aan de initiatiefnemers van dit project!
Foto: Gijs Versteeg
